15 dzień kwietnia

Pewność siebie

Samoświadomość
Samoakceptacja
Zadowolenie

Samoakceptacja

Tak sobie myślałam (popijając moją kawę oczywiście) o drugim filarze wewnętrznej pewności siebie – samoakceptacji.

Nadal idę tropem pani Załug, według której o pewności siebie decyduje osiem czynników. O pierwszej z nich jest tutaj-klik. Dziś drugi filar – samoakceptacja.

Samoakceptacja to nie tyle znajomość siebie, co przede wszystkim akceptacja swoich mocnych i słabych stron. Jeśli o mnie chodzi, to ja raczej nie mam kłopotu z samoakceptacją, większym kłopotem zdaje się być rozpoznanie tych moich plusów i minusów... Chociaż się mogę mylić...

Według pani Załug samoakceptacja “to zgoda na to, jaki jesteś, m.in. na wszystkie emocje, które przychodzą, na wszystkie bez wyjątku pragnienia, potrzeby, marzenia, na to, jak decydujesz się zachować, z kim spotykać, a z kim nie, co robić a z czego zrezygnować".

Nie chodzi więc tylko o moje odstające uszy, zmarszczki i siwe włosy? Akurat to jestem w stanie zaakceptować. Gorzej u mnie z emocjami, które nie zawsze są adekwatne do bodźców, albo inaczej: nie zawsze skierowane są w stronę, z której bodźce docierają. Niestety.

Prawie w każdym przeczytanym przeze mnie artykułów dotyczących samoakceptacji, powtarzane jest, że rozwój tej cechy zależy głównie od podejścia rodziców do dziecka we wczesnym dzieciństwie. Nie wydaje mi się, że to jedyne źródło budowania samoakceptacji, aczkolwiek wierzę, że jedno z najważniejszych.

Samoakceptacja, to – zwyczajnie mówiąc – opinia jaką mamy na temat własnej osoby, samoocena. W jaki sposób budujemy zdanie na swój temat? Oczywiście na podstawie feedbacku, czy też ładniej i po polsku, na podstawie informacji zwrotnej. Jak taką informację uzyskujemy? Od innych osób. I tu jest pies pogrzebany.

Naszą własną osobę oceniamy na podstawie tego, w jaki sposób widzą i oceniają nas inni. To co usłyszeliśmy od kogoś w przeszłości, ma wpływ na naszą wizję siebie w chwili obecnej.

Co jeszcze?

Nasze powodzenia i niepowodzenia, sukcesy i porażki i to, w jaki sposób sobie z nimi “radzimy”. Niestety życiowe doświadczenie nauczyło mnie, że sukces NIE zawsze jest odbierany z radością przez osoby z którymi mamy do czynienia codziennie. Kurczę! Ile razy zdarzyło mi się usłyszeć “głupi ma zawsze szczęście”? Zamiast usłyszeć, że jestem coś warta, że coś potrafię, że zasługuję – słyszałam, że jestem głupia. Masakra!

Jest jeszcze jeden element – porównywanie z innymi. Wynika to oczywiście z całej reszty. Skoro ktoś uzyskuje takie same wyniki jak ja i o nim mówią, że się napracował, a ja taka leniwa – no jaka różnica między nami? I się zaczyna “szukanie dziury w całym”.

Przykre to jest i niestety to nadal norma.

No, ale co tam. Lepiej późno się obudzić niż wcale i zacząć myśleć o sobie SAMODZIELNIE.

Samoakceptacja buduje się na podstawie samooceny, która może być adekwatna, oparta na rzeczywistych możliwościach, lub nieadekwatna – zaniżona lub zawyżona. Tak, tak, to nie pomyłka. Zaniżona samoocena w zasadzie chyba nie wymaga wyjaśnienia. Kiedy spotykamy osobę, która powtarza, że nic jej się w życiu nie udaje, nic nie umie i niczego nie jest w stanie osiągnąć, to najprawdopodobniej osoba z zaniżoną samooceną. Zawyżoną samoocenę mają tacy, którym wydaje się, że są w stanie zrobić wszystko, wszędzie i z każdym – tak ogólnie. Wydawałoby się, że przerośnięta samoocena jest swego rodzaju motorem do działania. Tyle, że osoby o zawyżonej samoocenie często nie są w stanie poradzić sobie z realizacją na wyrost ustalonych celów i tym samym narażone są na frustrację spowodowaną częstymi porażkami. Osoby takie również zbyt często mają wysokie wymagania względem otoczenia – a to już prosta droga do konfliktów.

Czyli balans; zawsze “bilans musi wyjść na zero” (to cytat z piosenki Jana Kaczmarka “Pero,pero”). 

Ogólnie rzecz ujmując i “na chłopski rozum” adekwatna samoocena prowadzi do samoakceptacji. Hmm. 

A jak określić stopień samoakceptacji? Skąd mam wiedzieć czy moja ocena jest adekwatna, czy nie?

Gdzieś wyczytałam, że jeśli czuję, że jestem osobą szczęśliwą, jestem osobą otwartą na komplementy, potrafię być sobą w każdej sytuacji, potrafię się z siebie śmiać, jestem asertywna, wiem czego chcesz, umiem rozpoznawać swoje potrzeby i zaspokajać je nie tracąc kontaktu z rzeczywistością, to równie dobrze mogę powiedzieć, że jestem osobą która siebie akceptuje.

Można również zrobić test. W sieci jest ich kilka, ale ostrożnie: nie wszystkie należy brać poważnie. Ja znalazłam sobie taki: TEST: MOJA WIARA W SIEBIE.

Co zrobić jeśli samoocena jest niska i tym samym samoakceptacja? Czy jest w ogóle jakiś sposób  żeby samoakceptację wzmocnić (poza hipnozą oczywiście – mówią, że dzięki hipnozie to  nawet palenie rzucić można)?

Oczywiście – specjaliści mają sposób na wszystko, nawet na brak samoakceptacji, który nazywa się – gdzieś wyczytałam – samoodrzuceniem.

Na stronie portal.abczdrowie.pl można przeczytać, że “aby pokochać siebie, należy zaakceptować swoje ograniczenia i poznać własne potrzeby, aspiracje, marzenia. Dać sobie prawo do pomyłek, błędów, odpoczynku. Starać się docenić za własną niepowtarzalność. Umieć zaakceptować odmienność innych oraz być otwartym na zmiany. Potrafić uśmiechać się do siebie i zdystansować do własnych niepowodzeń.Unikaj niekorzystnych porównań społecznych i przestań dorastać do wymagań stawianych przez innych. Staraj się zaspakajać swoje potrzeby. Stawiaj cele na miarę swoich możliwości. Wsłuchuj się w swoje uczucia i wyrażaj je otoczeniu. Miej świadomość własnych praw. Samodzielnie podejmuj decyzje i licz się z ich konsekwencjami. Zaprzyjaźnij się ze sobą i dawaj sobie wsparcie.Dążąc do wzmocnienia samoakceptacji, pamiętaj jednak o innych ludziach. Nie koncentruj się wyłącznie na sobie, by nie popaść w niezdrowy narcyzm, który tak naprawdę jest wynikiem nadkompensacji braku miłości do siebie i zasadza się na niedostatku poczucia bezpieczeństwa i satysfakcji.”

Pani Anna Witkiewicz na www.focus.pl radzi, aby zaakceptować fakt, że coś nam się w nas nie podoba. Autorka cytuje Nathaniela Brandena, amerykańskiego terapeutę, autora książki “Sześć filarów poczucia własnej wartości”:

„jeżeli w pełni doświadczymy i zaakceptujemy negatywne uczucia, często będziemy w stanie się ich pozbyć. Zyskawszy prawo istnienia, odchodzą z centralnej pozycji”.

Pani Anna radzi również, aby uważać co mówimy do siebie. “Jeśli masz zwyczaj powtarzać sobie: 'nie umiem tego', 'nie jestem w tym wystarczająco dobry', 'to nie dla mnie' – dodaj do nich: 'jeszcze', 'na razie' albo zapytaj: 'a kto tak powiedział'.”

Następna rada – którą najbardziej lubię i stosuję od dawna: “szanuj siebie za decyzje, podejmowane działania i starania, a nie wyłącznie za efekty. Efekt to Twoja wisienka na torcie, a na największy szacunek zasługują te małe codzienne działania, które Cię do efektów przybliżają.”

Anna Witkiewicz radzi, żeby otaczać się ludźmi, którzy nas akceptują za to kim jesteśmy. To akurat może być problemem, bo jeśli nie jesteśmy ze sobą w zgodzie, to często udajemy kogoś kim nie jesteśmy. Może się zdarzyć tak, że grono naszych znajomych zna nie tyle nas, co postać na którą się kreujemy. Należałoby dać się poznać, a to nie do końca możliwe, jeśli sami siebie się nie lubimy i nie przedstawiamy światu “prawdziwego ja”.

Według pani Anny warto też pamiętać o tym, “że samoakceptacja to decyzja, że chcesz być swoim sprzymierzeńcem, a nie wrogiem, zdecyduj: czego możesz robić więcej, czego możesz zacząć robić mniej, co możesz zacząć robić, co możesz przestać robić, co możesz robić inaczej, aby lepiej siebie traktować w codziennym życiu.”

Zaczyna mi się trochę rozjaśniać, ale nadal nie wiem, dlaczego ktoś kiedyś powiedział mi, że nie mam pewności siebie. Może się wyjaśni, gdy poczytam o trzecim filarze wewnętrznej pewności siebie wg Patrycji Załug.